Bu felsefi fikri evrim teorisinden aldılar...
Allah mı?
Allah onlar için kendi güçleridir...
DAS KAPİTAL-II
***
İkinci cilt, kapitalist ekonominin dinamiklerini anlamak için önemli bir teorik çerçeve sunar…
Ancak, Marx'ın Kapital'inin ikinci cildi, birinci cilt kadar geniş bir okuyucu kitlesi tarafından bilinmez ve tartışılmaz…
Bunun sebebi, ikinci cildin, birinci cilde göre daha soyut ve teknik olmasıdır...
Marx'ın Kapital'inin ikinci cildi, sermayenin dolaşım süreci üzerine odaklanır…
İlk ciltte ayrıntılı olarak ele alınan üretim sürecinin aksine, ikinci cilt, metanın paraya dönüştürülmesi, paranın üretim unsurlarına dönüştürülmesi ve bu unsurların üretim sürecine yeniden girişi dahil olmak üzere sermayenin hareketini inceler…
Metin, karmaşık ekonomik kavramları ele alırken, sınıf mücadelesi ve artı-değerin üretimi gibi temel Marksist konulara da değinmektedir...
Sunulan bölümler, Kapital'in tamamını kapsamamakla birlikte, Marx'ın ekonomik teorisinin önemli bir kısmını göstermektedir...
İkinci cilt, sermayenin dolaşımını üç devreye ayırır:
Birinci Devre: Paranın üretim unsurlarına dönüşümü ve üretim süreci…
İkinci Devre: Üretilen metanın satışı ve paranın geri dönüşü…
Üçüncü Devre: Toplam sermayenin yeniden üretimi ve genişletilmiş yeniden üretim…
Marx, bu devreleri analiz ederek, sermayenin nasıl sürekli olarak kendini yeniden ürettiğini ve genişlettiğini açıklar...
Ayrıca, sermaye dolaşımının hızı, sermaye bileşimi ve krizlerin sermaye dolaşımı üzerindeki etkisi gibi konuları da ele alır…
Karl Marx, sermayenin dolaşımını, kapitalist üretim sürecinin temel bir unsuru olarak görür ve bu süreci detaylı bir şekilde analiz eder…
İşte Marx'ın sermaye dolaşımı hakkındaki temel görüşlerinden bazıları:
Marx, sermayenin dolaşımını, değerinin farklı formlar arasında sürekli bir dönüşümü olarak tanımlar…
Bu dönüşüm, metamorfoz olarak adlandırılır ve paranın sermayeye, sermayenin metaya, metanın tekrar paraya dönüşümü gibi aşamaları içerir…
Bu metamorfoz, sermayenin sürekli olarak kendini yeniden üretmesi için gereklidir…
Marx'a göre, sermayenin dolaşımındaki temel amaç değer artışı yaratmaktır...
Kapitalist, üretim sürecine girerken paranın metaya, metanın tekrar paraya dönüşmesiyle yetinmez, daha fazla para elde etmeyi hedefler…
Bu artı değer, işçilerin ürettiği değerin, aldıkları ücretlerin üzerindeki kısmıdır ve kapitalistin kârını oluşturur…
Marx, sermaye dolaşımını ikiye ayırır: üretim süreci ve dolaşım süreci…
Üretim süreci, hammaddelerin işlenerek metaya dönüştürüldüğü aşamadır…
Dolaşım süreci ise, üretilen metanın piyasada satılarak tekrar paraya dönüştüğü aşamadır... Her iki süreç de sermaye dolaşımı için zorunludur ve birbirine bağımlıdır…
Marx, sermayeyi ikiye ayırır: sabit sermaye ve değişken sermaye…
Sabit sermaye, üretim araçları, makineler ve binalar gibi uzun süre dayanan ve değerini yavaş yavaş metaya aktaran sermayedir...
Değişken sermaye ise, işçi ücretlerine harcanan ve değerini doğrudan metaya aktaran sermayedir…
Bu ayrım, Marx'ın artı-değerin kaynağını açıklamasında önemli bir rol oynar…
Sermayenin dolaşım hızı, sermayenin değer artışı yaratma kapasitesini etkiler…
Daha hızlı dolaşan sermaye, aynı miktarda sabit ve değişken sermaye ile daha fazla artı-değer yaratabilir...
Dolaşım hızı, ulaşım ve iletişim teknolojilerinin gelişmesi, kredi sisteminin yaygınlaşması ve üretim sürecinin organizasyonundaki iyileştirmeler gibi faktörlerden etkilenir…
Marx'a göre, kapitalist sistemde sermaye dolaşımı, krizlere eğilimlidir…
Aşırı üretim, yetersiz talep, finansal spekülasyon gibi faktörler, sermaye dolaşımının kesintiye uğramasına ve ekonomik krizlere yol açabilir…
Bu krizler, kapitalist sistemin içsel çelişkilerinden kaynaklanır ve kaçınılmazdır…
Marx'ın sermaye dolaşımı hakkındaki argümanları, kapitalist sistemin işleyişini anlamak için önemli bir çerçeve sunar...
Değer artışı arayışı, üretim ve dolaşım süreçleri arasındaki ilişki, sabit ve değişken sermaye ayrımı, dolaşım hızı ve krizlerin nedenleri gibi konular, Marx'ın sermaye dolaşımı teorisinin temel unsurlarıdır...
DAS KAPİTAL-III
***
Das Kapital-III kitabında, Özellikle artı-değerin oluşumu, kar oranı, değişmeyen sermayenin
kullanımı, kredi sistemi ve dış ticaretin etkileri gibi konular
üzerinde durulmaktadır…
Marx'ın analizlerini
desteklemek için çeşitli ekonomistlerin görüşlerini ve istatistiksel verileri
(özellikle İngiliz fabrikalarıyla ilgili raporları) kullanılmaktadır…
Ayrıca, toprak rantı ve tefeciliğin kapitalist üretim tarzındaki yeri de ele alınmaktadır…
Engels'in önsözü ve
ekleri de kitapta bulunmaktadır…
Metanın değeri, üretimi için harcanan toplumsal olarak gerekli emek zamanı ile belirlenir...
Bu, metanın gerçek maliyetini temsil eder...
Kapitalist üretimde ise, metanın kapitalist maliyet fiyatı, üretim araçlarının (değişmeyen sermaye) ve emek gücünün (değişen sermaye) değerine eşittir…
Metanın (ticari amaçla üretilmiş, alınır-satılır mal) kapitalist maliyet fiyatı, meta üretimi için fiilen tüketilen sermaye tarafından belirlenir…
Sabit sermaye (üretim araçları) üretim sürecinde tamamen tüketilmediği için, maliyet fiyatına sadece aşınma ve yıpranma payı kadar girer…
Döner sermaye ise (hammaddeler ve emek gücü) tamamen tüketildiği için maliyet fiyatına tamamen girer…
Metanın değerinin, maliyet fiyatının üzerindeki fazlalığına artı-değer denir…
Artı-değer, ödenmeyen emeğin bir sonucudur…
Kapitalist, emek gücünü piyasa değerinde satın alır, ancak emek gücünün ürettiği değer, satın alma değerinden fazladır…
Bu fazlalık, kapitalistin karını oluşturur…
Artı-değer oranı, artı-değerin değişen sermayeye oranını ifade eder ve emeğin sömürü derecesini gösterir…
Kar oranı ise, artı-değerin toplam sermayeye oranını ifade eder…
Metaların piyasada kendi değerleri üzerinden satılması, farklı üretim alanlarında farklı kar oranlarına yol açar...
Ancak kapitalist sistemde, rekabet nedeniyle, karlar ortalama bir kar oranı etrafında eşitlenir…
Ortalama kar oranı,
1- farklı üretim alanlarındaki sermayelerin organik bileşimi,
2- toplam toplumsal sermayenin bu alanlardaki dağılımı ile belirlenir…
Genel kar oranında bir değişim, değişmeyen veya değişen sermayeyi oluşturan metaların değerinde bir değişiklik anlamına gelir…
Metanın üretim fiyatı, maliyet fiyatına ortalama karın eklenmesiyle oluşur...
Üretim fiyatı, piyasa fiyatlarının etrafında dalgalandığı merkezdir…
Piyasa fiyatı, arz ve talep tarafından belirlenir…
Tekel, üretim fiyatının ve piyasa fiyatının değerinin üzerine çıkmasına neden olabilir ve bu durumlarda tekel fiyatı oluşur…
Sonuç olarak, metanın değeri, üretimi için gerekli emek zamanı ile belirlenirken, fiyatı, maliyet fiyatı, ortalama kar, arz ve talep gibi faktörlerin etkileşimiyle oluşur…
Kapitalist üretim sürecinde, rekabet ve sermayenin farklı alanlardaki dağılımı, karların ortalama bir kar oranı etrafında eşitlenmesine ve üretim fiyatlarının oluşmasına yol açar…
Piyasa fiyatları ise arz ve talep dinamiklerine göre dalgalanır ve tekel durumlarında değerinden sapabilir…
