24 Kasım, 2022

FESÜPHANALLAH


 

KİTAP İNCELEMESİ

***

KİTAP ADI: FESÜPHANALLAH

KİTAP YAZARI: ALEV ALATLI

***

Kitabı okudukça hayret ediyor ve “FESÜBANALLAH” diyorsunuz…

İslam harici sosyal sistemlerin ne kadar hain, ne kadar gaddar olduklarını dile getiren yazar, genç ve gelecek nesillere mesaj vererek dikkatli olmaları konusunda nasihat ediyor

Özellikle Auro-Amerika, yani batı medeniyetinin ikiyüzlü temellere dayandığı gerçeğini ifade etmektedir…

İncil’de içki ve domuz etinin yasak olduğu belirtilmesine rağmen, Hıristiyan elit kesimin ittifakıyla İncil’den kaldırılması örnek olarak verilmektedir…

“Roma ve Antik Yunan medeniyetinden başlayarak günümüze gelen Batı medeniyeti; Felsefe, din, siyaset, bilim, tarih, coğrafya, tıp ve ekonomi konularında yaptıklarının hemen hemen tamamında algı vardır” diyor yazar…

Ayrıca yazar, “medeniyetin merkezi sandığınız batının barbarlık ve vahşetleri konusunda çok şey öğreneceksiniz, yavrum” diyerek nasihat etmektedir…

***

Gençlere nasihat özelliği taşıyan kitabın, çok kapsamlı ve yorucu olmasının yanında “iyi bir çalışma” olduğunu söyleyebiliriz…


 


16 Kasım, 2022

EZAN


KİTAP İNCELEMESİ

***

KİTAP ADI: EZAN

KİTAP YAZARI: İVANA ŞOYAT

***

İvana Şoyat, Hırvatistan’ın Osiyek şehrinde dünyaya gelmiş ve halen orada yaşamaktadır…

Ezan romanı, devşirme bir yeniçeri askerinin hikâyesidir…

Devşirme, Osmanlı Devleti'nin fethettiği topraklardan -özellikle Balkanlar- Hristiyan genç ve yetenekli çocukların toplanması, sıkı bir eğitimden geçirilerek üstün bir asker veya bürokrat oluşturulması sistemidir.

Bu sistemle Sultana sadık bir asker ve memur grubu oluşturulmuştur…

Rum Mehmet Paşa, Veli Mahmut Paşa, Yunus Paşa , Rüstem Paşa, Sokollu Mehmet Paşa, Kuyucu Murat Paşa ve Pargalı İbrahim Paşa gibi kişiler bu sistemle yetiştirilmiştir…

Erkekler; bilim, savaş ve bürokrasi konularında eğitim görmüş ve padişah danışmanı, seçkin piyadeler, orduda generaller, donanmada amiraller ve maliye üzerinde çalışan bürokratlar olmuşlardır…

Geri kalanlar Yeniçeri olarak orduya katılmıştır…

***

1500’lü yıllarda Bosna Yablanitsa’da doğan Luka, doğdu topraklardan alınarak Anadolu’ya getirilir…

Luka, doğduğu yerle ilgili hiçbir şey hatırlamaz…

Luka, İbrahim adını alır ve İslami Osmanlı geleneklerine göre Manisa’da savaşçı yeniçeri askeri olarak yetiştirilir…

Güçlü karakter ve kişiliğiyle devrin sultanı, Kanuni Sultan Süleyman’ı da etkiler…

Kendisine sunulan imtiyazları kabul etmez ve yeniçeri savaşçısı olarak birçok savaşta yer alır…

İbrahim hayatının son günlerinde yaşadığı olaylardan çıkarttığı dersleri oğluna vasiyet olarak sunar…

***

Sojat, korkunç ve acımasız olarak gösterilen devşirme sistemi için;

O dönemde çocukların kaderlerinin doğmadan önce belirlendiğini ve ölene kadar herhangi bir şekilde gelişmelerine fırsat verilmediğini…

Devşirme sistemi aslında feodalizm (derebeylik) den kaçış olduğunu,

Zira Hıristiyan ailelerin çocukları doğuştan serf(köle) olmaya mahkûm olduğunu,

Yetenekleri ve zekâları göz ardı edildiğini,

Eğitim görüp gelişmelerine imkân tanınmadığını,

Devşirme sistemiyle Payitaht ve yakınlarına götürülen çocuklar ise eğitilip yüksek mevkilere ulaşma fırsatı bulduğunu,

Dolaysıyla Osmanlılar fethettikleri yerleri yakıp yıkmadığını aksine inşa ve ihya ettiğini dile getirdi...

 

 

 


 

10 Kasım, 2022

SELANİKLİ DÖNMELER


 

KİTAP İNCELEMESİ

***

KİTAP ADI: SELANİKLİ DÖNMELER

KİTAP YAZARI: MARC DAVİD BAER

***

1478 yılında İspanya Engizisyon liderliğine Yahudi düşmanı bir cellât getirilir…

Bu cellât, 1492'ye kadar geçen süreçte binlerce Yahudi’yi mahkûm ederek yakar…

Gördükleri zulüm ve katliam yüzünden İspanya’dan göç eden bu Yahudilere Osmanlı Devleti kucak açar…

Ve onları İstanbul, İzmir, Selanik ve Safed kentlerine yerleştirir…

İşte bu kitap, Selanik’e yerleştirilen Yahudileri incelemektedir…

Bu Yahudilerin çoğu ticaret, tüccarlık ve tefecilikle uğraştığından oldukça zengindirler…

Ve kısa zamanda Selanik’in çehresini değiştirirler…

Saray gibi evler, yalılar ve köşkler yaparlar…

Eğitim-Öğretime önem verirler ve okullar yaparlar…

***

Yahudilerin ikiye bölünmesine neden olan Sabetay Sevi, Selanik’e gider…

Orada misafir olduğu bir Yahudi ona kızını verir…

Ancak üç evlilik yapmasına rağmen üç eşiyle de cinsel ilişkiye girmez…

Kendisine bunun nedeni sorulduğunda “gerçek anlamda evlenmeyeceğim, çünkü zaten Tevrat ile evliyim” diye cevap verir…

Bu sözleri duyan hahamlar, bunun Mesihlik iddiası olduğunu belirterek sert tepki gösterirler… 

Daha sonra Sabetay Sevi oldukça güçlenir…

İzmirli hahamlar Sabetay Sevi'nin dinlerini bozduğu gerekçesiyle öldürülmesine karar verirler…

Ancak bu kararı uygulayamazlar ve onu Osmanlı sarayına şikâyet ederler…

Sevi tutuklanıp Sultan 4. Mehmet'in huzuruna çıkartılır…

Sevi, Sultan'dan Mesih olarak tanımasını ve İsrail toprağını kendisine vermesini talep eder...

Sultan onu Çanakkale'de bir kaleye hapsettirir…

Daha sonra mahkeme edilmek üzere İstanbul’a getirilir…

Sultanın perde arkasından izlediği mahkemede zora düşünce her şeyi inkâr eder…

Heyetten biri kendisine Müslüman olma teklifi getirir…

Öce bunu kabul etmez; ama “seni işkence ile öldürürler” tehdidinden sonra Müslüman olur…

Bundan sonra Yahudilikten Müslümanlığa geçenlere “DÖNME” denildi…

Sabetay Sevi bir süre kapıcı başı olarak sarayda üst düzey memur olarak çalışsa da, Mesihlik inancına bağlılığının fark edilmesi üzerine Batı Trakya'ya sürülür…

***

Yahudilerin bir kısmı Müslümanlıklarında samimi olsalar da, birçoğu Müslüman gözüküp Yahudiliklerini sürdürdüler…

Sabetay Sevi’nin vasiyetini yerine getirdiklerinden onlara “Sabetayist veya kripto (gizli) Yahudi” denilmiştir…

***

İspanya’da uğradıkları zulümden onları kurtaran Osmanlı’nın yıkılması bu Yahudiler yüzünden olmuştur…

Osmanlıyı yıkan İttihat ve terakki teşkilatını Yahudiler kurmuş ve finanse etmiştir…

Yıkılmasından sonra Selanik, Osmanlı’nın elinden çıkar…

Türkiye Cumhuriyeti kurulur…

Yunanistan’daki tüm dönmeler Müslüman muamelesi görür…

Yunanlılar Yahudilerin tüm mal varlıklarına el koyar…

Türk ve Yahudiler mübadele anlaşması gereği Türkiye’ye getirilir…

Türkiye’ye getirilen dönmelerin birçoğu Anadolu’nun muhtelif yerlerine dağıtılırlar…

Zengin olanların çoğu İstanbul’da kalır…

Kitapta İstanbul’a yerleşen dönmelerin faaliyetleri üzerinde durulmaktadır…

Üsküdar / bülbül derede bulunan mezarlıkları kapsamlı olarak irdelenmektedir…

***

Milli şef İnönü döneminde çıkartılan “varlık vergisi” azınlıklar gibi dönmeleri de etkilemiştir…

Belirlenen borçları bir ay içinde ödemeyenler Aşkale ve Erzurum'daki çalışma kamplarına yollanarak çeşitli işlerde çalıştırıldılar…

Birçoğu ülkeyi terk ettiler…

***

Bu kitap, tarihçi Marc David Baer’in dönmeler soyundan gelenlerle yaptığı görüşmeler sonunda oluşturduğu eserdir…

 


06 Kasım, 2022

YANIK BUĞDAYLAR


 

KİTAP İNCELEMESİ

***

KİTAP ADI: YANIK BUĞDAYLAR

KİTAP YAZARI: AHMED GÜNBAY YILDIZ

***

Romandaki olaylar Yeşildere köyünde meydana gelen deprem ile başlıyor…

Yeşildere’nin yerle bir olmasından sonra köyde iki fırsatçı çıkar…

Bu iki fırsatçı depremzedeleri kurtarmak ve korumak yerine mallarına el koyarlar…

Çivi Salih ile Çil Rasim giderek köyün zengini olmuşlar ve halkı iki koldan sömürmeye başlarlar…

Daha sonra köylüye zulüm yapan Çil Rasim ve Çivi Salih, delirttikleri Sinan tarafından suikasta uğrarlar…

Sinan’ın bu zalimleri öldüremeyeceğini iddia edenler, masum bir köylüye iftira atarlar…

İftiralar, kan davaları ve ölümlerden dolayı can korkusu olmasına rağmen kimse köyünü terk etmez…

Ve halk her zaman husumette olanlardan güçlünün tarafında yer alırlar…

Dahaki Dikçe Mehmet okuyup öğretmen olup köye gelinceye kadar…

Dikçe Mehmet zalimlerin silahına karşı ilim ile mücadele etti ve köyde kan davasını bitirdi…

Gün geçtikçe kendisini destekleyenler köyde artar...

Ama köyde egemenliklerinin bitmesinden kaygılananların da düşmanlığı artar…

Ancak düşmanlarının çıkardığı fitneler ona tesir etmez…

Dikçe Mehmet’in oğlu olur ve ona ölen abisi Murat’ın ismini koyar…

Murat derede boğulur…

Dikçe Mehmet’in düşmanları , “Murat’ı Dikçe boğdu” diye jandarmaya şikâyet ederler…

Ve Dikçe Mehmet hapse atılır…

Dikçe Mehmet hapiste “bana bu iftirayı atanların hepsini öldüreceğim” diye yemin eder…

Düşmanı Kerim o hapisteyken doğru yolu bulur ve kötülüklerinden vazgeçer…

Kerim, Dikçe Mehmet hapisten çıkışında köy meydanında onu karşılar ve af diler.

Dikçe Mehmet, “Af etmek Allah’a mahsus” diyerek Kerim’i  öldürmez…

Daha sonra Dikçe Mehmet’in tayını karşı köye çıkar ve köyden ayrılır…

02 Kasım, 2022

MÜCELLA



KİTAP İNCELEMESİ

***

KİTAP ADI: MÜCELLA

KİTAP YAZARI: NAZAN BEKİROĞLU

***

Anne baskısı altında yetişen bir kızdır Mücella…

Evde çeyiz işleyen Mücellâ, ömür boyu bahçedeki karayemişten öteye geçmemiştir…

Yazar, roman kahramanı aracılığı ile 1920-1970 tarihleri arasında Türkiye’de yaşananları anlatır…

***

Küçük yaşta babasını kaybeden Mücella’nın annesi Neyyire Hanım ile anlaşamayan abisi ve abisinin karısı evi terk ederek başka şehre taşınırlar…

Tek başlarına kalan Mücella ve annesi geçimlerini babalarından kalan terzilikle sağlarlar…

Mücella ilkokuldan sonra okula gitmez…

Neyyire Hanım'ın hamarat ve akıllı kızı Mücellâ'nın ömrü çeyiz işlemekle, sürekli ev işi yapmakla geçer...

Sonraları hiç âşık olamayacağını ve evlenemeyeceğini anlayan Mücella, kendi ismini işlediği çeyizlerden siler ve evlenen kızlara dağıtır...

Anne Neyyire Hanım öldükten bir süre sonra Mücella’da ölür…

Mücellâ öldükten bir yıl sonra abisi Fahir, Mücellâ'nın evini müteahhide verir ve evi boşaltır…