KİTAP İNCELEMESİ
***
KİTAP ADI: EZAN
KİTAP YAZARI: İVANA ŞOYAT
***
İvana Şoyat, Hırvatistan’ın Osiyek şehrinde dünyaya gelmiş ve halen orada yaşamaktadır…
Ezan romanı, devşirme bir yeniçeri askerinin hikâyesidir…
Devşirme, Osmanlı Devleti'nin fethettiği topraklardan -özellikle Balkanlar- Hristiyan genç ve yetenekli çocukların toplanması, sıkı bir eğitimden geçirilerek üstün bir asker veya bürokrat oluşturulması sistemidir.
Bu sistemle Sultana sadık bir asker ve memur grubu oluşturulmuştur…
Rum Mehmet Paşa, Veli Mahmut Paşa, Yunus Paşa , Rüstem Paşa, Sokollu Mehmet Paşa, Kuyucu Murat Paşa ve Pargalı İbrahim Paşa gibi kişiler bu sistemle yetiştirilmiştir…
Erkekler; bilim, savaş ve bürokrasi konularında eğitim görmüş ve padişah danışmanı, seçkin piyadeler, orduda generaller, donanmada amiraller ve maliye üzerinde çalışan bürokratlar olmuşlardır…
Geri kalanlar Yeniçeri olarak orduya katılmıştır…
***
1500’lü yıllarda Bosna Yablanitsa’da doğan Luka, doğdu topraklardan alınarak Anadolu’ya getirilir…
Luka, doğduğu yerle ilgili hiçbir şey hatırlamaz…
Luka, İbrahim adını alır ve İslami Osmanlı geleneklerine göre Manisa’da savaşçı yeniçeri askeri olarak yetiştirilir…
Güçlü karakter ve kişiliğiyle devrin sultanı, Kanuni Sultan Süleyman’ı da etkiler…
Kendisine sunulan imtiyazları kabul etmez ve yeniçeri savaşçısı olarak birçok savaşta yer alır…
İbrahim hayatının son günlerinde yaşadığı olaylardan çıkarttığı dersleri oğluna vasiyet olarak sunar…
***
Sojat, korkunç ve acımasız olarak gösterilen devşirme sistemi için;
O dönemde çocukların kaderlerinin doğmadan önce belirlendiğini ve ölene kadar herhangi bir şekilde gelişmelerine fırsat verilmediğini…
Devşirme sistemi aslında feodalizm (derebeylik) den kaçış olduğunu,
Zira Hıristiyan ailelerin çocukları doğuştan serf(köle) olmaya mahkûm olduğunu,
Yetenekleri ve zekâları göz ardı edildiğini,
Eğitim görüp gelişmelerine imkân tanınmadığını,
Devşirme sistemiyle Payitaht ve yakınlarına götürülen çocuklar ise eğitilip yüksek mevkilere ulaşma fırsatı bulduğunu,
Dolaysıyla Osmanlılar fethettikleri yerleri yakıp yıkmadığını aksine inşa ve ihya ettiğini dile getirdi...
