KİTAP İNCELEMESİ
***
KİYAP ADI: TOLSTOY’UN GİZLİ RAPORLARINDA OSMANLI
İMPARATORLUĞU
KİTAP YAZARI: PYOTR ANDREYEVİÇ TOLSTOY
***
Bu Tolstoy, herkesin bildiği ve tanıdığı yazar Leo
Nikolayevich Tolstoy değil Pyotr Andreyeviç Tolstoy’dur…
18. yüzyılın başlarında Osmanlı Devleti’nde Rus elçiliği
yapmıştır…
Dönemin Çar’ı kendisine mektuplar yazarak, Osmanlı Devleti
hakkında istihbaratı bilgiler toparlamasını istemiştir…
Zaten genelde tüm elçiler devletleri için bunu yaparlar…
***
Çar’ın Tolstoy’a mektupla yazdığı sorular 16 maddeden
oluşmaktadır…
Kitap; hem Çar’ın sorularını, hem de Tolstoy’un bu sorulara
verdiği cevapları kapsamaktadır…
***
Tolstoy, Çar’a yazdığı ilk mektupta “Türklerden devletleri
aleyhinde bilgi almak oldukça zordur.” İtirafında bulunmuştur…
Bu yüzden Çar’a yazdığı mektupların geneline duyumlar
üzerinden cevap vermiştir…
Ve doğal olarak oldukça fazla tarafgir davranmıştır…
Dolaysıyla bu mektuplar, tarihi belge özelliğinden çok
politik özellik taşımaktadır…
***
O dönemin padişahları IV. Mehmet ve II. Mustafa oldukça
fazla av meraklısıydılar…
Bu yüzünden devlet işlerini Sadrazamların inisiyatifine bırakıyorlardı…
Buda devlet işlerinin sekteye uğramasına yol açıyordu…
Tolstoy; herkesin şahit olduğu bu gibi gerçekleri, Çar’ın
gözüne girebilmek için ballandıra ballandıra mektuplarında anlatıyordu…
***
Bu kadar yalan ve iftiralarla dolu bir rapor yazan elçiye
Çar’ın bir yaptırımı oldu mu?
Bilemiyoruz…
Ama kamuya ifşa edildiğine ve politika malzemesi olarak
kullanıldığına göre, bu mektuplara ne Çar, nede Rus Devleti değer vermemiştir…
