02 Mayıs, 2023


 

KİTAP İNCELEMESİ

***

KİTAP ADI: ERMENİ MESELESİ

KİTAP YAZARI: YUSUF HİKMET BAYUR

***

Yazar 1891 yılında İstanbul’da doğdu…

Galatasaray Lisesi mezunu ve yüksek tahsilini Fransa’da tamamlamıştır…

Kurtuluş Savaşı ve Lozan’da görev aldı…

Siyasî hayatı 1933’te Manisa milletvekili olunca başladı…

Atatürk’ün ölümünden sonra İsmet İnönü muhalifliğine başladı…

Millet Partisi’nin kurucuları arasında yer aldı ve bu partinin genel başkanlığına kadar yükseldi…

Daha sonra Demokrat Parti listesinden bağımsız milletvekili olarak Büyük Millet Meclisi’ne girdi… Ancak iktidar partisinin din ve vicdan hürriyeti çerçevesinde din eğitimine vermek istediği önemi benimsemedi…

Dolaysıyla din eğitiminin modern Türkiye’nin geleceği için tehlikeli olabileceğini belirtmiştir…

Bayur ayrıca ibadet dilinin Türkçe olmasının gerektiğini savunmuştur…

27 Mayıs 1960’ta darbesinde Yassıada mahkemesinde yargılandı ve mahkûm edildi…

***

Kitabın konusu, Osmanlı İmparatorluğunun parçalanması, Anadolu’nun taksimi planı çerçevesinde oluşan Ermeni Meselesini irdelemektedir…

Rusya, İngiltere, Almanya ve Fransa; Küçük Asya’nın (Anadolu) taksimi konusunda birbirilerine güvenmediklerinden Ermenileri kullanmışlardır…

Ve Ermeniler, doğuda yaptıkları zulme yöre halkı tarafından cevap verilince Osmanlıyı Avrupa’ya şikâyet ettiler…

Avrupa’nın baskısı karşısında devrin İttihat Terakki hükümet başkanı Mahmut Şevket Paşa, İngiltere, Fransa, Almanya ve Rusya’dan doğuda görevlendirilmek üzere ıslahat askerleri ve müfettişleri istemiştir…

Ama teklifte bulunduğu devletler, bu teklife sıcak bakmaz…

Böylelikle Osmanlı hükümetinin İngiltere ve Almanya'ya dayanarak ıslahat yapmak ve sivil işlerle jandarmayı İngiliz, askeri ve kültür işlerini Alman uzmanları eline vererek bu iki devletten yardım görmek ümidi boşa çıkmakla kalmaz, iş onun hiç beklemediği ve ummadığı bir sonuca varır…

II. Abdülhamid'in bin bir kurnazlıkla uyuttuğu 1895 ıslahat tasarısının daha çok çetin bir biçimde ve Rus baskısı ve gözetimi altında ortaya çıkması ve yürütülmesi, Bu olay Mahmud Şevket Paşa 'nın ve hükümetinin ne derece bilgisiz ve gafil olduklarını ve kaş yapalım derken göz çıkarttıklarını gösterir…