24 Mayıs, 2023

PRENS


 

KİTAP İNCELEMESİ

***

KİTAP ADI: PRENS

KİTAP YAZARI: NİCCOLO MACHİAVELLİ

***

3 Mayıs 1469 tarihinde İtalya’nın Floransa şehrinde doğan Machiavelli, devlet adamı, askerî stratejist, şair ve oyun yazarıdır…

İtalyan Rönesans hareketinin en önemli figürlerindendir…

Machiavelli, siyasal düşünüşün laikleştirilmesi ve bilimselleştirilmesi gerektiğini savunurdu…

Ancak, her ne kadar kiliseye karşı olan Machiavelli, laikliği savunmuş biri olsa da Prens’in gerektiği zaman dini de alet olarak kullanması gerektiğini belirtmiştir…

Makyavelizm’i temsil eden ana düşünce "Amaca ulaşmak için her araç yasaldır." anlayışıdır…

Bu araçların ahlaki, hukuki ve dini açıdan bir sınırı yoktur…

Makyavelist düşünceye sahip kişi ya da kurumların ise üç temel inancı vardır:

1- İnsanlar genel olarak kötüdürler, bu nedenle de her türlü kötülüğü hak ederler…

2- Amaca ulaşmak için yapılması gereken şey kötü değildir, kötülüğü becerememek kötüdür ve kınanması gereken de budur…

3- Amaca ulaşmak için her araç, yasal ve ahlakidir…

Machiavelli, devlet yöneticisinde bulunması gereken özellikleri genel olarak şu şekilde belirtmiştir: 

“İnsanları ya okşayacaksın ya da ortadan kaldıracaksın...

Çünkü vereceğin ceza hafif olursa adam senden intikam alır; ama ağır bir ceza verirsen artık başını kaldıramaz…

Kısacası insanlara vereceğin ceza intikamını alır diye korkmayacağın bir ceza olmalıdır…

Bütün büyük işleri sözünde durmayanlar, yalancılar, arkadan vurucular, acıma duymayanlar başarmışlardır…

Dolayısıyla halkı aldatmak için her yalan söylenebilir…

Dürüst devlet adamları, siyasetin doğasına aykırıdır.”

Evet, her yöneticinin temel görevi ülkesini korumak ve devletinin bekasını sağlamaktır…

Ancak Makyavelli siyasette amaca varmak için öldürmeyi, yok etmeyi, hak ve hukuku ayaklar altına almayı meşru görmektedir…

Dönemleri ve isimleri farklı olsa da dünya üzerindeki siyaset anlayışının pek değişmediği gözlenen bir durumdur…

Machiavelli’ye göre devlet, gücünü dinden değil, ulustan almak mecburiyetindedir…

Maalesef İslami kitleler, İslâm’ın temel kaynaklarına bakmaksızın Makyavelist bir yaklaşımla gelişen vakıalardan etkilenerek ona göre şekil alan bir anlayışa sahip oldular…

Hâlbuki Machiavelli’nin Prens (Hükümdar)kitabının bir benzerini Yusuf Has Hacip, Kutadgu Bilig kitabında yazmıştır…

11. yüzyılda yaşamış Yusuf Has Hacip Kutadgu Bilig kitabında; komutanın, hükümdarın, prensin vasıfları nasıl olmalıdır? sorusuna İslami açıdan cevaplar vermiştir…

Bu cevaplar, Türk-İslam mefkûresinin temellerini oluşturmaktadır…