KİTAP İNCELEMESİ
***
KİTAP ADI: DENEMELER
KİTAP YAZARI: MONTAİGNE
***
Montaigne, 28 Şubat 1533 yılında Fransa’nın Dordogne şehrinde dünyaya geldi…
Varlıklı bir ailenin çocuğu olarak Montaigne sarayında dünyaya gelen yazarın ailesi, onun iyi bir eğitim almasını sağladı…
Avrupalıların coğrafi keşiflerde tanıdığı yeni uygarlıkları köleleştirme, yok sayma ve onlara “barbar, yamyam” nitelemelerine karşı çıkmıştır…
“İnsanlar zırdeli, daha bir tırtılı nasıl yaratacaklarını bilmezken binlerce tanrı yaratmışlar”, gibi fikrinden yola çıkarak “Denemeler” kitabını yazmaya karar vermiştir…
***
Denemeler kitabındaki konular; insanın insanla, insanın doğayla, insanın hayvan ve bitkilerle, insanın kendi kendisiyle, insanın kanunlarla, insanın eğitimle ve insanın çevreyle münasebetleri şeklinde ifade edilebilir…
Bu değerlendirmeler kısa, yalın ve konuşma üslubuyla ifade edildiği için günümüze kadar gücünden hiçbir şey kaybetmeden gelmiştir…
***
Denemelerdeki fikirlerin tamamına katılmamız mümkün değildir; ama aşağıda yer vereceğimiz denemeler takdire şayandır…
1-Eğitim, öğrencilere öğrenme merakı uyandırmaktır…
Yoksa kitap yüklü eşek yaparız onları…
2-Devrim: Bir devleti hiçbir şey yenilik kadar rahatsız etmez…
Değişiklik hep kötülüğe ve zorbalığa yol açar…
Bir tek parça bozulduğunda düzeltilebilir, her şeyin özündeki bozulma ve çürüme eğiliminin bizi ilkelerimizden uzaklaştırmasına da karşı koyabiliriz; ama koca toplumu yeniden kalıba dökmeye, bu kadar büyük bir yapının temellerini değiştirmeye kalkmak, düzeltecek yerde silip süpürmek, ufak tefek kusurları toptan bir kargaşalıkla düzeltmek, hastalıkları ölümle iyi etmek , “Devleti değiştirmekten çok yıkmak isteyen” kimselerin işidir…
3-Her insan, kendisi için bir derstir…
Yeter ki onu görebilmeyi öğrensin…
Benim yaptığım şey bildiklerimi söylemek değil, kendimi öğrenmek, başkasına değil kendime ders vermektir…
4-İnsan ölünce maske düşer yüz kalır ortada…
5-Hiçbir suçlu ne kadar saklanırsa saklansın, kendi vicdanının yargıçlığından kurtulamaz…
Sonuçta kendi kendisini buldurur ve yakalatır…
***
Edebiyat öğretmenlerinin öğrencilerine bu kitabı ısrarla okumalarını tavsiye etmelerinin nedenini kitabı okuyunca anladım!
