KİTAP İNCELEMESİ
***
KİTAP ADI: PERVANELER
KİTAP YAZARI: MÜFİDE FERİD
***
Otağ Yayınevi’nin “milli romanlar demeti” adı altında yayınladığı ilk ve son romandır…
Kitap, Müfide Ferid hanımefendi tarafından 1924 yılında kaleme alınmıştır…
Bu yıllarda İstiklal harbi henüz kazanılmıştı; ama Türkiye’de ecnebi okullarıyla “yabancı kültür nüfusu” durmuş değildi…
Yazarın kendiside bu tür okullarda okumuştu…
Bu okulların iç yüzünü iyi bildiğinden, uyarı mahiyetinde bu romanı yazmıştır…
Kısacası bu kitap, ecnebi okullarının Türk öğrencilere uyguladığı Hıristiyanlaştırma çalışmalarını anlatmaktadır…
Kitabın kısa özeti:
Burhan Ahmet tıp tahsili için Fransa’ya gider…
İçki üreten ve satan bir şahsın evini kiralar…
Bir müddet sonra ev sahibinin kızıyla nişanlanır…
Burhan nişanlısı Claire ile İstanbul’a gelir…
Ama ailesi yabancı gelini istememektedir…
Buna rağmen evlenirler…
Claire’yi onlar sevmediği gibi, o’da onları sevmez…
Ailesinin yabancı gelinle evlenmesini istememelerinin nedenleri yavaş yavaş ortaya çıkmaya başlar…
Burhan Ahmet, Balkan Savaşı’ndan sonra milliyetçi fikirleri savunmaya başlar…
Mütareke’de İstanbul’u istila eden devletlerarasında Fransa’nın bulunması Claire’yi oldukça memnun eder…
Çocuklar iki milliyet arasında sıkışıp kalırlar…
Ve ikiyüzlü nesil olarak yetişmeye başlarlar…
Claire kız çocuklarını ecnebi okuluna verirken, Burhan Ahmet oğullarını Türk okuluna verir…
***
Burhan Ahmet’in kız kardeşi Leman, adalardaki Bizans Koleji’nde okumaktadır…
Burayı Ermeni ve Amerikalılar yönetmektedir…
Bu okulda aynı zamanda misyonerlik faaliyeti de yürütülmektedir…
Türk öğrencilere, Hıristiyanlık ve Amerika milliyetçiliği aşılanmaktadır…
Bu yüzden Leman, Amerika’dan başka dünya düşünmüyordu…
Akılsız pervaneleri (semazen) ölüme çeken meşale(hürriyet heykelinin elindeki meşale) gibi Amerikan terbiyesi ve Amerikan aşkı da onları çekiyor; sevinçle ateşin alevine doğru götürüyordu…
Ve Leman, fabrikatör oğlu olduğunu zannettiği zabit Jack Peterson ile Amerika’ya kaçar…
Bir mektup haricinde kendisinden daha haber alınamaz…
Anası ve babası Leman’ın düştüğü bu vahim durumdan oğulları Burhan Ahmet’i sorumlu tutarlar…
Eğer o bir Fransız’la evlenmeseydi tüm bu olanlar başlarına gelmezdi…
***
Arkadaşı Sami’nin Fransız eşi Andree, Burhan Ahmet’e, “Mesut olmak isterseniz, memleketinizin kaideleri ve yaşayacağınız hayatın tarzı haricine çıkmayınız…
İnsan, gördüğü terbiyeye zıt bir hayata kabil değil mesut olamıyor” der…
***
Tüm bu olan bitenden sonra Burhan Ahmet kız çocuklarını ecnebi okullarından alır ve onlara kendisi ders vermeye başlar…
Dinsiz Burhan Ahmet, kızlarında Türklük şuuru gelişmesi için onlara namaz ve Kuran öğretmeye başlar…
Çocukları uyurken onları öpmeye eğilen Ahmet Burhan’ın eli kızının yastığının altına gider…
Elini çektiğinde yere Hz. İsa ile Hz. Meryem’in resimleri, haçlı tespih ve günah çıkartmak için Hz. İsa’ya yazılmış mektup düşünce, hiçbir şeyi kalmayan Doktor Burhan Ahmet oracıkta son nefesini verir…
