KİTAP İNCELEMESİ
***
KİTAP ADI: PEYGAMBER ENOK'UN KİTABI
KİTAP YAZARI: PEYGAMBER ENOK
***
Enok’un Kitabı, Nuh’un büyük büyükbabası Enok tarafından
yazıldığı düşünülen bir kitaptır…
Dinler tarihi açısından büyük bir gizemin cevaplanmamış
karşılığıdır…
Enok'un kitabı İsmi Tevrat ve İncil'de Enok (Hanok) Kuran'da
İdris Peygamber olarak zikredilir…
Kitap, Enok’un dünya üzerindeki yolculuğundan, Nuh
Tufanı’ndan, insanları gözetmek için gönderilen ilk meleklerin düşüşünden
(Cennet'ten uzaklaştırılan melekler), dünyanın kozmolojik
yapısı, kehanetler ve ahlaki öğretiler gibi çeşitli konuları kapsamaktadır…
İblis ve yaratıkların kökeninden bahseder…
1500 yıldır kayıp olan bu kutsal kitap, 1772 yılında James
Bruce tarafından bir Habeş manastırında bulunmuştur…
Hem Hıristiyanlar hem de Yahudiler neden bu kitabı ortadan
kaldırmak istedi?
Kitaptaki çeşitli atıflar dini çevreleri rahatsız etmiş ve
daha sonra I. Konstantin hükümeti tarafından “saptırıcı” olduğu sebebi ile
kutsal metinler külliyatından çıkarılmış ve kaybettirilmiştir…
***
Yahudi mistisizmindeki ve erken Hıristiyan teolojisindeki
önemine, Apokrif (gizli) olarak kabul edilme nedenlerine, ölü deniz yazmaları
ile olan bağlantısına ve Masonluk gibi ezoterik akımlarla ilişkisine ışık
tutmaktadır…
Ayrıca Enok figürünün
Mezopotamya mitolojisi, Mısır Tanrısı Thoth ve İslam'daki Hz. İdris gibi farklı
kültürel ve dini figürlerle olan bağlantıları da açıklanmaktadır…
Enoch Kitabı'nın kökenleri oldukça karmaşıktır…
Kitabın ne zaman yazıldığı tam olarak bilinmemekle birlikte,
yapılan araştırmalar bir defada yazılmadığını, uzun yıllar içinde değişime
uğradığını ve birkaç yazar tarafından eklemeler yapıldığını göstermektedir…
Masonlukta da Enok'un özel bir yeri vardır…
Tufan öncesi gizli bilgileri iki sütun üzerine yazarak
saklaması ve bu bilginin Süleyman Tapınağı altındaki mahzenle bağlantısı gibi
efsanelerle anılır…
***
Kitap beş ana kitaptan oluşmaktadır…
1.Kitap:
İnsanoğulları çoğalınca güzel kızları gören meleklerin
onlara arzu duyması ve insanlarla birleşerek Nephilim denen devleri doğurmasını
anlatır…
Bu melekler,
insanlara kılıç, bıçak, kalkan, zırh yapmayı, metal işçiliklerini, büyüler ve
bitkilerle ilgili bilgileri, astroloji, takımyıldızları, bulut ve toprak
bilgileri gibi "yasak" ilim ve sanatları öğretmişlerdir…
Bu durum, dünyada kötülüğün artmasına, cinayet, zina ve yozlaşmaya neden olmuştur…
Kitapta Baş melekler Mikail, Cebrail, Rafael, Suryal
ve Uriel'in bu durumu görüp Allah'a şikâyet etmeleri ve Allah’ın tufanla
dünyayı temizleme kararı anlatılır...
Ayrıca, düşmüş meleklerin cennetten uzaklaştırılarak
cezalandırılması, zincirlenmeleri ve büyük yargı gününe kadar bekletilmeleri
detaylandırılır…
Bu bölümde Enok'un rüya vizyonları ve göksel yolculukları da
yer alır…
2.Kitap:
Kötülerin yargılanması, adillerin evi, dört baş melek,
Ruhların Tanrısı, bilgelik mekânı ve evrenin diğer gizemleri gibi konuları
içerir...
Bu bölüm, İnsan Oğlu figürü, onun yargılama yetkisi,
kralları ve yöneticileri tahtlarından indirmesi gibi kehanetlere odaklanır...
Ayrıca diriliş, metal dağlar, derin vadideki yargılama,
seçilmişlerin ve cennetin ölçümü gibi son konuları işler…
3.Kitap:
Ay'ın ve Güneş'in ışığı, on iki ruh ve geçitler, dört yön,
on iki dağ ve ırmaklar gibi kozmolojik ve astronomik bilgilere yer verir...
Güneş ve Ay'ın hareketleri, devirleri ve göklerin yasaları
detaylı bir şekilde açıklanır…
Evrenin düzeninde hata yapmanın büyük günah olduğu belirtilir...
4.Kitap:
Sel olaylarını, hayvanların kıyameti ve beyaz gök varlıkları
gibi sembolik anlatımları içerir…
Nuh Tufanı olayını farklı bir varyasyonda hayvan
benzetmeleriyle anlatır…
5. Kitap: Enok ve oğulları, haftalar vahyi, Enok'un adillere
öğütte bulunması, günahkârların, yöneticilerin ve zenginlerin sonu, tüm
günahkârların son yargılaması ve Nuh'un Kitabı'ndan bir parça içerir…
Bu bölüm, adalet, yargı ve iyi ile kötünün kaderi üzerine
öğütler ve kehanetler sunar...
Kitap, Yahudi mistisizminin temel taşlarından biri olup,
kötülüğün doğuşu ve düşmüş meleklerle ilişkisi üzerinde duran mistik öğretiler
içerir...
Ölü Deniz Yazmaları'nı bulunduran topluluğun öğretileriyle
benzerlik göstererek, aydınlık-karanlık, iyi-kötü karşıtlığına önemli bir yer
verir…
***
Kitap, Kutsal Kitap'ın birçok yeri için alıntı yapılmış ve
bazı kitaplara esin kaynağı olmuştur…
Enoch Kitabı, ortaçağ boyunca Yahudi gizeminin en önemli
çalışma öğelerinden biri olmuştur…
Özellikle Enok'un göğe yükselme motifi Kabala çalışmaları
için de çok önemli hale gelmiştir… Masonluk gibi içedönük ekollerde de özel bir
yeri olduğu belirtilir…
MS 1. yüzyıla tarihlenen "Sirach'ın Kitabı" ile
Kıpti yazıları, Enoch Kitabı'na benzer bir kozmoloji anlayışı sunar…
Bu benzer metinler, kitabın içeriğinin farklı coğrafyalarda
ve dönemlerde nasıl yorumlandığını ve adapte edildiğini gösterir...
Kitabın içeriğindeki cennetten kovulmuş melekler ve İnsana
benzer yaratıklar gibi konular, hem dini hem de bilimsel çevrelerde çeşitli
tartışmalara yol açmıştır…
Örneğin, Daniken gibi yazarlar Nefilim'i(insana benzer
yaratıklar) uzaylı varlıklarla ilişkilendirirken, Graves ve Patai gibi
araştırmacılar daha akılcı bir yaklaşımla, bunları uzun boylu Yahudi çobanları
ile Kenanlı çiftçiler arasındaki evlilikler ve mitolojik anlatımlarla
açıklamaya çalışmışlardır...
Enoch Kitabı, kökenleri itibarıyla farklı dönemlerde farklı
yazarlar tarafından eklemelerle oluşmuş, zengin ve karmaşık bir metindir…
İçeriği, Yahudi mistisizmi, kozmoloji, bitiş ve ahlaki öğretiler etrafında şekillenirken, zaman içindeki değişimi, hem dini konulardan dışlanmasına hem de farklı inanç sistemleri ve gizlenmiş ekoller üzerinde derin bir etki bırakmasına yol açmıştır…
